Horror van toen, sprookjes van nu

Zagen de sprookjes die we nu kennen en voorlezen aan onze kinderen en kleinkinderen er vroeger ook al zo rooskleurig uit? Hoe zijn deze verhalen geëvolueerd doorheen de jaren? Waar ligt de oorsprong van deze sprookjes en waarom werden ze verteld?

Sprookjes zijn kort beschreven verhalen die meestel gaan over één thema. Sprookjes bevatten heel vaak een moraal, iets wat we wel of niet mogen doen, de wenselijke gedragingen. We kunnen twee soorten sprookjes onderscheiden, de cultuursprookjes (recentere verhalen) en de volkssprookjes (Ensie, 2015). Deze laatste soort werd al in de Middeleeuwen mondeling doorgegeven. De auteur was heel vaak niet bekend. Volkssprookjes staan gekend om hun uitgebreide fantasieën (heksen, tovenaars, draken, kabouters, sprekende dieren, ...).

Volkssprookjes werden oraal overgebracht. Er was dus geen juiste versie van het verhaal. Hierdoor ontstonden er allemaal verschillende versies bv: roodkapje werd in de Middeleeuwen vaak afgebeeld als een rondborstige maagd. In de loop der jaren werd roodkapje beschreven als een klein meisje. Afhankelijk van de regio werden aanpassingen ingevoerd. In Azië werd roodkapje bijvoorbeeld opgegeten door een tijger in plaats van een wolf. (ROODKAPJE: VAN HORRORVERHAAL TOT SPROOKJE, sd)

De sprookjes die wij kennen beginnen meestal met “Er was eens ...” en eindigen op “Ze leefden nog lang en gelukkig.” Maar de oorspronkelijke volksverhalen zijn niet zo rooskleurig als de (eind goed al goed) verhalen die we onze kinderen nu meegeven. Zo is de origine van veel van de hedendaagse sprookjes een horrorverhaal met een boodschap in. Vaak met de bedoeling kinderen iets te leren, ze duidelijk te maken wat ze wel of niet mogen doen. Een van de beste voorbeelden is met name Roodkapje, dit sprookje had vroeger geen goede afloop en werd door moeders aan hun kinderen verteld om ze bij te brengen dat kinderen goed naar hun ouders moeten luisteren en nooit vreemden moeten vertrouwen.

In andere sprookjes wordt er bevoorbeeld aan kinderen meegegeven dat ze niet mogen liegen. Repelsteeltje en Peter en de wolf zijn hiervan de bekenste verhalen. In “Repelsteeltje” wordt de molenaar bestraft nadat hij iemand wijs maakt, dat zijn dochter stro in goud kan veranderen. Peter wordt niet meer geloofd nadat hij de mensen van het dorp een aantal maal heeft voorgelogen dat een wolf de schapen heeft aangevallen (10 Lessons Kids Can Learn From Peter and the Wolf, sd)

Bronnen:

10 Lessons Kids Can Learn From Peter and the Wolf. (sd). Opgehaald van liveinnanny: http://www.liveinnanny.com/10-lessons-kids-can-learn-from-peter-and-the-wolf/

Ensie, R. (2015, maart 30). Sprookje. Opgehaald van ensie: https://www.ensie.nl/redactie-ensie/sprookje#

ROODKAPJE: VAN HORRORVERHAAL TOT SPROOKJE. (sd). Opgehaald van isgeschiedenis.nl: https://isgeschiedenis.nl/nieuws/roodkapje-van-horrorverhaal-tot-sprookje